Cykl #ZobaczKonserwacjeMIIWŚ  - zegarek kieszonkowy model J38 Astra firmy Junghans

Cykl #ZobaczKonserwacjeMIIWŚ - zegarek kieszonkowy model J38 Astra firmy Junghans

W kolejnej odsłonie cyklu #ZobaczKonserwacjeMIIWŚ prezentujemy realizację prac konserwatorskich nad zegarkiem kieszonkowym model J38 Astra firmy Junghans. Przedmiot pozyskano w 2023 r., w wyniku badań archeologicznych na terenie byłej składnicy wojskowej na Westerplatte.

 

 

Stan przedmiotu przed konserwacją

Firma Gebrüder Junghans AG powstała w 1861 r., a w 1903 r. miała już największą na świecie fabrykę zegarków. W 1911 r. ich dzienna produkcja została oszacowano na 14 tys. sztuk.

Reklama z czasopisma „Sztuka Złotnicza, Zegarmistrzowska, Jubilerska i Rytownicza” 1928, R. 7, nr 11 (źródło: https://crispa.uw.edu.pl/object/files/735290)

 

Ze względu na dużą popularność zegarków tej firmy nie dziwi odkrycie egzemplarza na półwyspie Westerplatte. Pozyskany okaz był produkowany od 1926 r.

Ciekawostką jest, że wskazówki zatrzymały się na godzinie 4:39 bądź 16:39.

Pocztówka reklamowa „Nigdy nie podróżuję bez mojego zegarka kieszonkowego firmy Junghanz” (źródło: www.watchprosite.com/horologicNal-meandering/a-visit-to-the-junghans-museum-in-schramberg-black-forest--part-4--junghans-history-calibres-and-watches-/17.1228086.10094031/)
Zegarek kieszonkowy, model J38 Astra. Zdjęcie z katalogu zegarków kieszonkowych Junghans Taschenuhren 1930 (źródło: https://junghansarchiv.de/uploads/1930_04_full_7c5e4632a9.pdf)

Zegarek został wydobyty wraz z fragmentem tkaniny. Po przekazaniu obiektu do pracowni konserwacji MIIWŚ w pierwszej kolejności wykonano fotografie utrwalające stan zachowania przedmiotu oraz przygotowano program prac konserwatorskich.

Za pomocą odpowiednich narzędzi odseparowano fragment tkaniny, którą następnie poddano zabiegowi dezynfekcji.

Zegarek J38 Astra po wstępnym oczyszczeniu i odspojeniu tkaniny

Zegarek oczyszczano mechanicznie z zabrudzeń ziemistych i produktów korozji.

Zabytek podczas oczyszczania
Zegarek po oczyszczeniu z zewnętrznych zabrudzeń i produktów korozji

Udało się zdjąć szybkę i oczyścić tarczę zegarka.

Fotografia przedstawiająca stan zachowania tarczy i wskazówek

Usunięto z niej tylko luźne nawarstwienia i luźno związane z podłożem produkty korozji metalu. Zrezygnowano z próby usunięcia przebarwień – mogłoby to uszkodzić oryginalne nadruki zachowane na tarczy.

Proces oczyszczania tarczy zegarka

Szybkę z obydwóch stron umyto wacikami nasączonymi wodą demineralizowaną.

Ze względu na duże ryzyko uszkodzenia przedmiotu nie zdecydowano się na próbę dotarcia i oczyszczania mechanizmu zegarka. Kolejnym etapem prac było złożenie szybki i nałożenie odpowiednich warstw ochronnych w postaci konserwatorskiego kopolimeru żywic akrylowych oraz wosku mikrokrystalicznego.

Końcowy etap prac konserwatorskich
Prezentacja eksponatu przez pracownika działu konserwacji

Tkaninę po fumigacji oczyszczono z zabrudzeń, a w celu prezentacji końcowego efektu pracy tymczasowo scalono ją z zegarkiem i udokumentowano fotograficznie. Ze względu na odmienność materiałów tkanina będzie przechowywana oddzielnie, ponieważ wymaga innych warunków magazynowana niż metal.

Obiekt po przeprowadzeniu procesu konserwacji

Podczas poszczególnych zabiegów konserwatorskich wykonywano dokumentację fotograficzną, dzięki czemu możemy prześledzić kolejne etapy pracy konserwatora.

Obiekt przed i po zabiegach konserwacyjnych
#ZobaczKonserwacjeMIIWŚ
W cyklu #ZobaczKonserwacjeMIIWŚ prezentujemy eksponaty, które dzięki żmudnej oraz drobiazgowej pracy konserwatorów Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku możemy udostępniać zwiedzającym.