Adam Dedio | #M2WSwirtualnie

Na wystawie głównej MIIWŚ w Gdańsku znajduje się wyjątkowy eksponat. To tablica epitafijna z grobu Adama Dedio „Adriana” (1918–1947), kapitana marynarki, żołnierza kampanii polskiej 1939 r., członka Armii Krajowej i powojennego podziemia niepodległościowego oraz niestety ofiary komunistycznego terroru.

W ramach cyklu #PoznajWystawęGłówną postać kapitana i eksponat w postaci płyty epitafijnej prezentujemy Państwu w 73. rocznicę Jego śmierci. Po farsie sądowej został zamordowany przez komunistów w dniu 14 kwietnia 1947 r. w gdańskim więzieniu na Kurkowej. Oskarżono go o „działanie na szkodę państwa polskiego” stawiając mu zarzut udziału w konspiracji antykomunistycznej. W czasie śledztwa był bestialsko torturowany. Wcześniej tortur doświadczał z rąk okupanta niemieckiego jako żołnierz Armii Krajowej.
Po wojnie wyjechał na Wybrzeże, zamieszkał w Gdyni i od końca 1945 r. kontynuował działalność niepodległościową, tym razem w strukturach Okręgu XII Gdańskiego (Morskiego) Narodowego Zjednoczenia Wojskowego funkcjonującego pod krypt. „Semper Fidelis Victoria”. Równocześnie, od września 1945 r. pełnił służbę w Marynarce Wojennej, awansując nawet na dowódcę ścigacza ORP „Bystry”. Prowadząc działalność wywiadowczą na rzecz NZW padł ofiarą prowokacji komunistycznego aparatu terroru. Został aresztowany 17 maja 1946 r., poddano go brutalnemu śledztwu, osądzono, skazano na śmierć i zamordowano 14 kwietnia 1947 r. Miał niespełna 30 lat. Jego ciało starano się ukryć przed rodziną. Zostało wrzucone do anonimowego „dołu śmierci” na Cmentarzu Garnizonowym i oznaczono je tabliczką z numerem 169. Takimi numerami oznaczano ciała kolejnych osób zmarłych lub straconych w więzieniu na Kurkowej.

Matka Adama szczęśliwie odnalazła miejsce pogrzebania syna. Jej staraniem powstał nagrobek na którym ostatecznie znalazło się epitafium:

 
„Ś. + P.
ADAM DEDIO
POR. MAR. WOJ.
ur. 24 XII 1918
zm. 14 IV 1947
DOBRY SYN”

Informacja o jego zasługach niepodległościowych nie mogła wówczas zostać utrwalona w miejscu jego pochowania. Była niszczona. Matka zastąpiła je osobistym, przejmującym wyznaniem.
W 2015 r. staraniem Instytutu Pamięci Narodowej szczątki Adama Dedio zostały ekshumowane, a następnie zidentyfikowane. 
29 czerwca 2018 r. odbył się uroczysty pogrzeb. Adam Dedio spoczął w Kwaterze Pamięci na Cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni. Pośmiertnie został awansowany do stopnia kapitana marynarki wojennej.