22 stycznia 1943 r. rozkazem Komendanta Armii Krajowej, gen. Stefana Roweckiego „Grota” powołano Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej (Kedyw)

22 stycznia 1943 r. rozkazem Komendanta Armii Krajowej, gen. Stefana Roweckiego „Grota” powołano Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej (Kedyw)

Wydzielony pion AK miał zajmować się organizacją i realizacją akcji bojowych okupanta, zamachami, sabotażem i wszelkimi działaniami skierowanymi przeciwko  niemieckim władzom okupacyjnym na terenie Generalnego Gubernatorstwa, ziemiach wcielonych do III Rzeszy i na terytorium państwa niemieckiego. Kedyw powołano formalnie na mocy rozkazu nr 84 „Grota” o nazwie Uporządkowanie odcinka walki czynnej. W wyniku tej decyzji połączono wysiłki dotychczas funkcjonujących osobno organizacji- Związku Odwetu (ZO) i Wachlarza.

Organizatorem pracy Kedywu i jego dowódcą był płk August Emil Fieldorf „Nil” (działający w latach 1940-42 w strukturach ZWZ w Warszawie, Wilnie i Białymstoku, awansowany do stopnia gen. brygady przed upadkiem powstania warszawskiego), jego zastępcami byli: płk Franciszek Niepokólczycki „Teodor” (szef Wydziału Saperów III Oddziału KG ZWZ-AK, inicjator niezrealizowanego zamachu na Adolfa Hitlera w październiku 1939 r. na Alejach Ujazdowskich w Warszawie, dowódca operacji wymierzonej w niemieckie transporty kolejowe w październiku 1942 r.- akcji „Wieniec”), a także ppłk Jan Mazurkiewicz „Radosław” (kierownik dywersji na południowo-zachodnim odcinku frontu kampanii wrześniowej 1939 r., twórca Tajnej Organizacji Wojskowej, scalonej z Kedywem w marcu 1943 r.).

Kedyw dysponował własną, niezależną siecią łączności, co zabezpieczało pozostałe struktury podziemia przed ewentualną dekonspiracją. O wysokim poziomie wyszkolenia kadry oficerskiej świadczy fakt, że spośród 316 cichociemnych szkolonych w Wielkiej Brytanii aż 146 znalazło się w strukturach Kedywu.  

Organizacja ta w historii działań polskiego podziemia przeprowadziła najbardziej spektakularne akcje, do których zalicza się m.in. zamach na dowódcę SS i policji dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa, gen. Franza Kutscherę (1.02.1944 r.). Z kolei podległe Kedywowi Grupy Szturmowe Szarych Szeregów  doprowadziły do uwolnienia Jana Bytnara „Rudego” w słynnej akcji pod Arsenałem. 

W lutym 1944 r. , po oddelegowaniu gen. Fieldorfa do stworzenia głęboko zakonspirowanej organizacji „Niepodległość” dowódcą Kedywu został ppłk Mazurkiewicz. W czasie powstania warszawskiego oddziały Kedywu walczyły w ramach zgrupowania „Radosław” (nazwa od pseudonimu dowódcy). W czasie powstania wyzwolili kompleks więzienny, zwany „Gęsiówką” (od 1943 r. obóz koncentracyjny KL Warschau) uwalniając prawie 350 Źydów. Swój szlak bojowy „Radosław” zakończył na Śródmieściu pod koniec września 1944 r. 

Zdj. Stefan Rowecki „Grot”, komendant Armii Krajowe (zdjęcie z lat 30. XX wieku)