100-lecie Związku Polaków w Niemczech - uroczystości w Sztumie

W ramach przyjętych przez Konfederację Orderu Świętego Stanisława wielu działań w Polsce „Polonia semper fidelis” Piotr Stec - Wielki Radca Konfederacji i Stefan Kukowski - Wielki Mistrz Konfederacji podjęli się organizacji 100. lecia Związku Polaków w Niemczech. Wsparli ich ks.kan. Tomasz Baliński, proboszcz parafii św. Andrzeja Boboli w Sztumie i ambasador Rodła - pan Tadeusz Szczyrbak.

Uroczystości rozpoczęły się uroczystą Mszą Święta w intencji Ojczyzny i bohaterów walki o Polskość pod przewodnictwem ks. bpa dra Jacka Jezierskiego - Biskupa Elbląskiego w kościele pw.  św. Andrzeja Boboli. W homilii bp Jacek Jezierski zaznaczył, że w 1930 roku do Związku Polaków w Niemczech należało 45 tys. członków.

Związek prowadził szkoły polskie i przedszkola, wydawał prasę polską, posiadał własny bank w Berlinie. Reprezentował poszkodowanych Polaków przed sądami niemieckimi - wymieniał bp Jezierski.  Wspominamy dzisiaj z szacunkiem tych, którzy podjęli wysiłek w obronie polskiego języka przed wynaradawianiem, podnieśli starania o utrzymanie języka polskiego w czasie nabożeństw katolickich, nabożeństwa były sprawowane po łacinie, ale kazania, pieśni mogły być śpiewane w języku naszego narodu – powiedział bp Jacek Jezierski.

Mszę uświetnił chór parafialny i wojskowa asysta. Po mszy na przykościelnym dziedzińcu odbyły się dalsze uroczystości. Pierwszym wspaniałym prelegentem był prof. dr hab. Grzegorz Berendt dyrektor Muzeum II Wojny, który w erudycyjny sposób przedstawił ruch polonijny spod znaku Rodła i działania polonijne na ziemi sztumskiej.

Potem o działaniach Rodła i o ich pamięci w różnych miejscowościach mówił pan Tadeusz Szczyrbak - prezes Rodziny Rodła z Wrocławia. Przemawiali także pan Kazimierz Smolinski - poseł na Sejm RP i Leszek Tabor - burmistrz Sztumu. Tablicę na kościele (projektu Stefana Kukowskiego i fundacji Piotra Steca) odsłonili Wielki Mistrz Konfederacji, Aleksander Jankowski - II Wicewojewoda Pomorski oraz pani Krystyna Osińska przedstawicielka rodzin, działaczy polonijnych. Tablicę pamiątkową poświęcił ksiądz proboszcz. Po czym delegacje władz i służb mundurowych złożyli pod tablicą wiązanki kwiatów.

Pamiątkowe Medale „POLONIA semper fidelis. 1922-2022. 100 lat Związku Polaków w Niemczech” otrzymali przedstawiciele potomków działaczy polonijnych: Krystyna Osińska, Ryszard Potowski, Halina Pawelczak, Franciszek Kwell, Tadeusz Radtke, Kazimierz Lemkowski, Ewa Danuta Domagalska. Medale wręczali Stefan Kukowski - Wielki Mistrz Konfederacji (projektant medalu) i Piotr Stec, kontynuator działań patriotycznych na ziemi sztumskiej.

Najważniejsze wyróżnienie - Medal „Pro ecclesia” Otrzymał Piotr Stec z rąk Wielkiego Mistrza światowej Konfederacji - Stefana Kukowskiego ”za wieloletni, szczególny wkład  w kultywowanie polskości i wybitny wkład w rozwój Kościoła Powszechnego”.

Dodatkową wartością patriotyczną był Apel Pamięci poświęcony wartościom i działaczom Rodła w wykonaniu kompanii honorowej z pocztem sztandarowym Jednostki Wojskowej 1128 z Malborka. Salut w wykonaniu żołnierzy zwieńczył to wielkie i uroczyste spotkanie, które zgromadziło wielu mieszkańców Sztumu. Medal „Pro Memoria” otrzymał też prezes Związku Polsko-Katolickiego za wieloletni wklad budowania polskości.

Gospodarz, ks. kan. Tomasz Baliński zaprosił zaproszonych gości do sali parafialnej na poczęstunek, który w znacznym stopniu był przygotowany przez kawalera w Orderze Antoniego Filę. Do logistycznej organizacji włączyli się kawalerowie Andrzej Zblewski i Zdzisław Frątczak. Po uroczystościach przy kościele delegacja Orderu Świętego Stanisława oraz prof. Grzegorz Berendt - dyrektor Muzeum II Wojny Światowej złożyli wieniec biało-czerwony przy Pomniku Rodła w Sztumie. Także Tadeusz Szczyrbak złożył hołd tym, którzy poświecili życie dla ojczyzny kładąc wieniec. Po uroczystościach w gościnnych progach kawalera Antoniego i Alicji Filii dokonano podsumowania uroczystości, omawiając też orderowe plany Konfederacji Orderu na przyszłość.

Prawdy Polaków spod Znaku Rodła proklamowane przez naszych przodków na Kongresie Polaków w Berlinie, jako katechizm narodowy, „mały dekalog" polskości, stały się ogólnonarodowym dobrem, swoistym depozytem i międzypokoleniowym te­stamentem. To zdania wciąż aktualne, mądre, uniwersalne, ponadczasowe i bardzo potrzebne dzisiejszym pokoleniom Polaków w Polsce i poza jej granicami. Kawalerowie w Orderze strzegą tego depozytu, i w wielu wypadkach kontynuują te działania w ramach „Polonia semper fidelis”.