Nowa pracownia konserwacji papieru w M2WŚ otwarta!
9 stycznia w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku na poziomie -1 odbyło się uroczyste otwarcie nowopowstałej pracowni konserwacji papieru. Znajdujący się w niej sprzęt, meble laboratoryjne i specjalistyczne urządzenia, dostosowane do przeprowadzania poszczególnych etapów zabiegów konserwatorskich, zostały sfinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Zebranych powitał gospodarz obiektu dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – dr hab. Grzegorz Berendt:
Zaopiekowanie się zbiorami to jedno z priorytetowych zadań jednostek w których pracujemy (…) Ogólny udział zabytków o podłożu papierowym w naszych zbiorach obejmuje ponad 70% całości zarejestrowanych obiektów, których jest łącznie ponad 58 tysięcy. W związku z tym było jasne, że przy tak dużej reprezentacji zabytków papierowych, musimy dysponować kadrą i wyposażeniem, aby jak najlepiej się tymi zabytkami zaopiekować, a dzięki temu umożliwić ich eksponowanie, czy to na wystawie stałej czy na wystawach czasowych.
Głos zabrał także kierownik Działu Zbiorów MIIWŚ – Wojciech Łukaszun:
Materiały papierowe są dla nas szczególnie cenne, ponieważ bardzo często stanowią jedyny dowód na to, że dana osoba działała w czasie wojny. To poświadczenie zdarza się na małym skrawku papieru, a papier to coś ulotnego, łatwego do zniszczenia (...) Okazuję się jednak właśnie, że ta kartka gdzieś schowana w kieszeni lub ukryta z jakimiś informacjami z danym nazwiskiem, bywa właśnie tą jedyną pozostałością (...) Dzięki temu, że mamy nową pracownię i specjalistów od papieru, będziemy mogli oprócz profesjonalnej opieki nad eksponatami, które stosunkowo dobrze się zachowały od czasów wojny, także uratować te które mimo chęci w latach powojennych były nieumiejętnie zabezpieczone.
Jako ostatni na uroczystości otwarcia jednej z najlepiej wyposażonych pracowni konserwacji papieru na Pomorzu do obecnych zwrócił się kierownik Działu Konserwacji MIIWŚ – dr Szymon Bednarz:
Duże zróżnicowanie materiałowe obiektów które trafiają do Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku stanowi nie lada wyzwanie dla konserwatorów, którzy na co dzień muszą się zmagać z zapewnieniem im odpowiedniej ochrony. Obiekty papierowe bardzo łatwo ulegają wszelakim zniszczeniom mechanicznym, chemicznym, czy biologicznym. Te które znajdują się w naszej kolekcji zostały wytworzone najczęściej w pierwszej połowie XX w., z kiepskiej jakości surwców. To ma swoje bezpośrednie przełożenie na określone problemy konserwatorskie. Na przykład problem odkwaszania. Dzisiaj dzięki otwarciu nowej pracowni znacząco poszerzamy możliwości prowadzenia prac przy tych właśnie obiektach.
Pracownia została wyposażona w meble laboratoryjne, sprzęt i urządzenia dostosowane do przeprowadzania poszczególnych etapów zabiegów konserwatorskich.
Poniżej prezentujemy ich listę oraz przeznaczenie:
– stoły jezdne z odpornymi chemicznie blatami, na których można wykonywać zarówno prace z zakresu wstępnego oczyszczania obiektów, jak i (po uruchomieniu wyciągów filtrujących) pewne zabiegi z użyciem rozpuszczalników organicznych;
– zespół kuwet ze stali nierdzewnej, gdzie można wykonywać konieczne kąpiele obiektów papierowych w wodzie, mieszaninie wodno-alkoholowej itp.;
– stacja uzdatniania, która umożliwia uzyskanie wody o drugiej lub pierwszej klasie czystości, koniecznej do prawidłowego przeprowadzenia procesu konserwacji (do przygotowywania preparatów wprowadzanych w strukturę konserwowanych obiektów);
– stół niskociśnieniowy, na którym można płukać obiekty wysoce wrażliwe, w złym stanie zachowania, niekwalifikujące się do kąpieli; jest on również pomocny przy usuwaniu taśm klejących, plam itd. – słowem wszystkich zabiegach, które należy wykonać w konkretnym miejscu na obiekcie bez narażania całości; wspiera też suszenie i prasowanie obiektów wielkoformatowych (np. map) oraz tych z wrażliwymi na rozmycie elementami (kolorowe wpisy, pieczęcie itp.);
– stół podświetlany, pozwalający na precyzyjne reperowanie przedarć czy ubytków podłoża papierowego;
– prasy introligatorskie i nożyce, które są pomocne w pracach wykończeniowych (prasowanie, suszenie, przycinanie materiałów pomocniczych w konserwacji);
– stół jezdny z szufladami do przechowywania oraz dużym blatem o regulowanej wysokości ułatwiający prace przy obiektach wielkoformatowych;
– wentylowane szafy do przechowywania chemikaliów oraz digestorium do bezpiecznego prowadzenia zabiegów chemicznych;
– lampy jezdne z pasmem światła dziennego, które pozwalają w razie konieczności na efektywne bezcieniowe doświetlenie miejsca pracy;
– digestorium.
W pracowni zorganizowano także stanowiska biurowe z komputerami – jest to miejsce niezbędne do prowadzenia ewidencji wykonywanych działań konserwatorskich itp.
Nowopowstałą pracownię konserwacji papieru w M2WŚ odwiedził 10 stycznia sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalny konserwator zabytków – dr Jarosław Sellin.
Budowa pracowni konserwacji papieru w siedzibie Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku o wartości 500 000 zł zł została w całości sfinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
