Europejskie Dni Archeologii na Westerplatte

W dniach 13-14 czerwca zapraszamy na Westerplatte, gdzie odbędzie się bezpłatne wydarzenie pod nazwą „Archeologia Westerplatte. Metody i wyniki”, realizowane w ramach 7. edycji Europejskich Dni Archeologii, koordynowanych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Celem wydarzenia jest promocja i prezentacja bogactwa dziedzictwa archeologicznego oraz przybliżenie historii Westerplatte poprzez zaprezentowanie przebiegu i wyników badań wykopaliskowych oraz zabytków pozyskiwanych w ich trakcie na terenie dawnej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Dzięki udostępnieniu zamkniętej na co dzień przestrzeni wykopów archeologicznych chcemy przyciągnąć nowych odbiorców i uświadomić potrzebę dbania o wspólne dziedzictwo kulturowe. Wyjaśniona zostanie także specyfika pracy archeologów oraz innych specjalistów zespołu badawczego (np. antropologa czy dokumentalistów archeologicznych). Zorganizowane zostaną także pokazy zastosowania nieinwazyjnych metod geofizycznych w archeologii. Zajęcia o charakterze edukacyjnym przybliżą zarówno techniczny aspekt użycia georadaru i magnetometru (pokaz sprzętu, zasad jego obsługi) jak i wyniki badań wykonanych na Westerplatte w 2021 r. (plany zlokalizowanych anomalii, modele). Uczestnicy wydarzenia zostaną także poinformowani o trwającej na terenie półwyspu inwestycji - budowie Muzeum Westerplatte, której nieodzownym elementem są badania i nadzory archeologiczne. 

Wydarzenie podzielono na dwie części:

1.    Piątek, 13 czerwca w godzinach 10:00 - 16:00 (grupy zorganizowane 9:00 – 15:30):

- Centrum Obsługi Zwiedzających - lekcje archeologiczne przygotowane i prowadzone przez Dział Edukacji Oddziału Westerplatte dla grup dzieci w wieku szkolnym wraz z opiekunami (grupy do 30 osób). Wejścia na zajęcia o określonych godzinach;

- Rejon placówki „Fort” i pomnika Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości: udostępnienie dla osób odwiedzających Westerplatte wykopów archeologicznych. Na terenach objętych badaniami wykopaliskowymi archeolodzy wyjaśnią specyfikę pracy zespołu badawczego. Przybliżą także historię badanych miejsc oraz zaprezentują zabytki pozyskiwane podczas prac wykopaliskowych. Zajęcia przeprowadzą pracownicy Działu Archeologicznego;

- Rejon pomiędzy bazą archeologiczną a reliktami tzw. Nowych Koszar: pokazy zastosowania nieinwazyjnych metod geofizycznych w archeologii. Zajęcia poprowadzi prof. Fabian Welc z UKSW. Profesor zaprezentuje georadar i magnetometr. Ten ostatni będzie można obejrzeć i posłuchać o jego zastosowaniu. Będzie możliwość samodzielnej obsługi georadaru z komentarzem prof. Welca odnośnie interpretacji wyników widocznych na ekranie urządzenia. Dodatkowo na monitorze będzie wyświetlana prezentacja przygotowana na podstawie wyników badań geoarcheologicznych przeprowadzonych w 2021 r. na Westerplatte (ponadto jakieś bardziej spektakularne modele z wyników badań z innych lokalizacji). Zajęcia skierowane do zorganizowanych grup szkolnych oraz osób indywidualnie zwiedzających Westerplatte;

- Stanowisko „Putiłówki”: uczytelnione schrony wchodzące w skład stanowiska, archeolodzy przybliżą przebieg badań, dzięki którym zlokalizowano stanowisko armaty oraz odkryto szczątków czterech polskich jeńców cywilnych;

- Elektrownia: oprowadzania kuratorskie po wystawie „Pamięć w ziemi zapisana. Archeologia Westerplatte”;

2.    Sobota, 14 czerwca w godzinach 10:00 - 15:00 (wszystkie punkty dostępne dla osób indywidualnie zwiedzających Westerplatte)

- Rejon placówki „Fort” i pomnika Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości: udostępnienie dla osób odwiedzających Westerplatte wykopów archeologicznych. Na terenach objętych badaniami wykopaliskowymi archeolodzy wyjaśnią specyfikę pracy zespołu badawczego. Przybliżą także historię badanych miejsc oraz zaprezentują zabytki pozyskiwane podczas prac wykopaliskowych. Zajęcia prowadzą pracownicy Działu Archeologii;

- Stanowisko „Putiłówki”: prezentacja oryginalnego egzemplarza armaty ze zbiorów MIIWŚ, uczytelnione schrony wchodzące w skład stanowiska, archeolodzy przybliżą przebieg badań, dzięki którym zlokalizowano stanowisko armaty oraz odkryto szczątki czterech polskich jeńców cywilnych. Zajęcia prowadzą pracownicy Działu Zbiorów i Digitalizacji i Działu Archeologii;

- Elektrownia: oprowadzania kuratorskie po wystawie „Pamięć w ziemi zapisana. Archeologia Westerplatte”;

- Teren bazy biurowo-socjalnej Elektrowni: lekcje archeologiczne przygotowane i prowadzone przez Dział Edukacji Oddziału Westerplatte dla grup dzieci w wieku szkolnym wraz z opiekunami (grupy do 15 osób). Wejścia na zajęcia o określonych godzinach (10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00).

Zarówno dla osób odwiedzających Westerplatte jak i zorganizowanych grup szkolnych udostępnione zostaną dwa obszary aktualnie objęte badaniami archeologicznymi:
- sondażowe wykopy archeologiczne wytyczone w ramach poszukiwań miejsca śmierci obrońcy Wojskowej Składnicy Tranzytowej legionisty Mieczysława Krzaka (rejon placówki „Fort” – wykop przy zabytkowym falochronie). Narracja prowadzone przez 2 archeologów przybliżająca specyfikę badań, pokaz zabytków odkrytych podczas prac;
- wykop archeologiczny w miejscu odkrycia podstawy Pomnika Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości (możliwość obejrzenia podstawy pomnika oraz reliktów architektonicznych budynku zlokalizowanego w tym miejscu w czasach funkcjonowania kurortu). Narracja prowadzone przez 2 archeologów przybliżająca specyfikę badań, pokaz zabytków odkrytych podczas prac;

Ponadto zarówno dla zorganizowanych grup szkolnych, jak i indywidualnych zwiedzających odbędą się pokazy zastosowania nieinwazyjnych metod geofizycznych w archeologii. Podczas zajęć o charakterze edukacyjnym zostaną przybliżone techniczne aspekty użycia georadaru i magnetometru (pokaz sprzętu, zasad jego obsługi) oraz wyniki uzyskane dzięki badaniom geoarcheologicznym przeprowadzonym na Westerplatte w 2021 r. (plany zarejestrowanych anomalii, modele) i innych lokalizacjach. 

Planowane jest także uczytelnienie odkrytego w zeszłym roku stanowiska polskiej armaty polowej wz. 1902. W miejscu tym, poza prezentacją oryginalnego egzemplarza armaty ze zbiorów MIIWŚ (planowane jedynie na sobotę 14 czerwca), archeolodzy przybliżą przebieg badań dzięki którym zlokalizowano stanowisko oraz odkryto szczątki czterech polskich jeńców cywilnych, zamordowanych przez Niemców, najpewniej wkrótce po zajęciu terenu Składnicy. 

Punktem końcowym będzie wizyta w budynku Elektrowni, gdzie zwiedzający będą mogli zapoznać się z wynikami badań prowadzonych na Westerplatte. Odbędą się tu oprowadzania kuratorskie po wystawie „Pamięć w ziemi zapisana. Archeologia Westerplatte”. Wystawa w tych dniach zostanie udostępniona za symboliczną opłatą (1 zł.). Ponadto na terenie COZ (piątek) i zaplecza biurowo-socjalnego Elektrowni (sobota) pracownik Działu Edukacyjnego Oddziału Westerplatte przeprowadzi lekcje archeologiczne. Uczestniczyć w nich będą zarówno grupy szkolne (piątek) jak i dzieci wraz z opiekunami (sobota).

Wydarzenie będzie miało inkluzywny charakter – w piątek 13 czerwca zaplanowano udział w wydarzeniu zorganizowanej grupy osób dorosłych z niepełnosprawnościami, zaś w sobotę grupy seniorów.