#WojennyDzień - Początek konferencji w Jałcie

4 lutego 1945 r. rozpoczęła się konferencja tzw. „Wielkiej Trójki” w Jałcie, na Krymie. Było to spotkanie przywódców trzech mocarstw, członków koalicji antyniemieckiej: Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Związku Sowieckiego. Podjęte wówczas decyzje ukształtowały powojenną Europę, przyczyniając się w konsekwencji do powstania „żelaznej kurtyny”. Polska znalazła się po jej wschodniej, sowieckiej stronie.

Jedną z najważniejszych przyczyn zwołania konferencji jałtańskiej była kwestia powojennych granic Polski i układu sił politycznych w Europie. Józef Stalin, sowiecki dyktator, przekonał swoich zachodnich sojuszników, by Polska znalazła się w strefie wpływów Związku Sowieckiego. Przy biernej postawie Winstona Churchilla i Franklina Delano Roosevelta, zapadły więc kluczowe decyzje dotyczące stopniowej sowietyzacji ziem polskich.

„Wielka trójka” obradowała do 11 lutego. W protokole z konferencji jałtańskiej oficjalnie uznano marionetkowy „polski” Rząd Tymczasowy, w pełni zależny od Moskwy, marginalizując przy tym legalny polski rząd emigracyjny w Londynie. Ogłoszono też, że granica polsko-sowiecka generalnie będzie przebiegać wzdłuż tzw. „linii Curzona”. Stało się zatem jasne, że Polska bezpowrotnie straci obszary Kresów Wschodnich, a także wiodące ośrodki społeczno-kulturalne, jak Wilno czy Lwów.

Oprócz kwestii dotyczących Polski, przywódcy dyskutowali też m.in. nad przyszłością powojennych Niemiec. Ustalono podział niemieckiego terytorium na cztery strefy okupacyjne: amerykańską, brytyjską, francuską i sowiecką. Przyjęto również protokół odnoszący się do reparacji wojennych.