"Wejście w historię" | Maszyna szyfrująca Enigma, odnaleziona na Wyspie Sobieszewskiej, prezentowana w MIIWŚ

W związku z „Weekendem z kryptologią” w ramach naszego stałego cyklu „Wejście w historię” prezentujemy niezwykły eksponat – odnalezione niedawno przez członków Fundacji Latebra na Wyspie Sobieszewskiej fragmenty maszyny szyfrującej Enigma.

W listopadzie 2024 r. na Wyspie Sobieszewskiej w Gdańsku członkowie Fundacji Latebra natknęli się na fragmenty zniszczonej niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Znajdowały się one wśród innych licznych elementów radiostacji, telefonów polowych i akumulatorów w miejscu w, którym mieścił się punkt dowodzenia lub oddział łączności. 

Wiosną 1945 r. Wyspa Sobieszewska była punktem, gdzie ludność cywilna oraz oddziały niemieckie, otoczone przez Armię Czerwoną, oczekiwały na ewakuację drogą morską. Budowano tam stanowiska ogniowe, schrony i inne ziemne umocnienia. Wojska III Rzeszy, znajdujące się na Wyspie, skapitulowały 9 maja 1945 r.

Enigma to elektromechaniczna przenośna maszyna szyfrująca, wprowadzona do służby w okresie międzywojennym. Podczas II wojny światowej powszechnie wykorzystywały ją niemieckie siły zbrojne oraz inne służby III Rzeszy. Choć jej konstrukcja była bardzo zaawansowana technicznie, a maszynę powszechnie uznawano za niemożliwą do rozszyfrowania, to polskim matematykom już w 1932 r. udało się odtworzyć jej ustawienia i odczytywać depesze. 

Tuż przed wybuchem wojny polski wywiad podzielił się wiedzą i umiejętnościami z kryptologami brytyjskimi i francuskimi, dzięki czemu podczas konfliktu mogli oni odczytywać niemieckie wiadomości. Znacząco przyczyniło się to do zwycięstwa aliantów w II wojnie światowej.

Fot. Agnieszka Stawrosiejko