KONFERENCJA WORLD BATTLEFIELD MUSEUMS FORUM 2022 (ŚWIATOWE FORUM MUZEÓW PÓL BITEWNYCH 2022) ZA NAMI

Pierwszego dnia zebranych w sali konferencyjnej im. Jana Olszewskiego powitał gospodarz obiektu, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – dr hab. Grzegorz Berendt. W referacie inaugurującym konferencję profesor powiedział: „II wojna światowa skutkowała śmiercią 6 milionów polskich obywateli, którzy w dominującej części zostali zamordowani z powodu uprzedzeń rasowych i narodowych (…). Tragedia II wojny światowej wywarła wpływ na całe polskie społeczeństwo. To sprawia, że z jednej strony nie sposób o niej zapomnieć, a z drugiej naszą powinnością jest pamiętać o ofiarach (…). Spotkaliśmy się tutaj po to, aby się od siebie uczyć i jeszcze lepiej wykonywać społeczną misję”.

W pierwszym panelu zatytułowanym „Archeologia, badania naukowe i konserwacja materialnych pozostałości bitew” swoje prezentacje przedstawili: Adam Dziewanowski z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Reima Haapoja z Muzeum Wojny Zimowej Raatteen Portti w Finlandii, dr Norman Cramp z Muzeum Wojskowego w Darwin (Australia), dr Balázs Polgár z Instytutu i Muzeum Historii Wojskowości w Budapeszcie oraz Uğur Cenk Deniz İmamoğlu z Tureckiego Stowarzyszenia Historycznego.

Drugi panel pt. „Zagospodarowanie terenu pola bitwy oraz działalność muzeów w kontekście dostępności i społecznej odpowiedzialności” rozpoczęła prezentacja Eweliny Latoszewskiej z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Mówiła ona o aktywnościach realizowanych zarówno przy Westerplatte, jak i Muzeum II Wojny Światowej. W odniesieniu do pierwszego z wymienionych miejsc wspomniała o działalności oraz edukacji opartej na ochronie środowiska, społecznej odpowiedzialności oraz o powstającym Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. „Walory przyrodnicze Westerplatte istotnie wpływają na charakter i unikatowość tego miejsca. Dają możliwość nie tylko rozbudzania postaw patriotycznych, ale również gwarantują możliwość zadumy nad współczesną definicją patriotyzmu w otoczeniu piękna przyrody”.

Wśród uczestników panelu, przedstawiających działalność reprezentowanych instytucji, znaleźli się także: Jan Hrubecký z Muzeum Wojny 1866 roku z Czech, Glenn Ogden z Kanadyjskiego Muzeum Wojny, Ievheniia Shcherbyna z Państwowego Rezerwatu Historyczno-Kulturowego „Połtawskie Pole Bitwy” (Ukraina), Aileen Utterdyke z Parków Historycznych Pacyfiku (USA), Nicolas Barret z Miejsca Pamięci Verdun we Francji oraz dr Heidrun Derks z placówki Bitwa Warusa w regionie Osnabrück – Muzeum i Park Kalkriese (Niemcy). Panel tradycyjnie zakończyła dyskusja w gronie zebranych muzealników.

Drugi dzień konferencji World Battlefield Museums Forum 2022 (Światowe Forum Muzeów Pól Bitewnych 2022) otworzył panel pt. „Upamiętnianie i upowszechnianie wiedzy o dziedzictwie historycznym jako rdzeń misji muzeów pól bitewnych”. Jako pierwszy zabrał w nim głos Wojciech Samól z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Przedstawił on prezentację na temat historii półwyspu #Westerplatte – miejsca rozpoczęcia najtragiczniejszego konfliktu w dziejach ludzkości. Wspomniał, że już w latach 1945–1946 powstał tu pierwszy cmentarz Obrońców Westerplatte. Podejmowane w kolejnych latach działania, gromadzenie dokumentujących materiałów, a w szczególności ochrona zabytków archeologicznych, stały się podwalinami powstającego Muzeum Westerplatte i Wojny 1939.

Następnie przekaz historyczny i jego formę na przykładzie swoich instytucji przedstawili: Takuo Takigawa z Muzeum Pokoju w Hiroszimie, dr Marian Uhrin Muzeum ze Słowackiego Powstania Narodowego, Salvatore Maltese z Historycznego Muzeum Desantu na Sycylii 1943, Roberts Līnis z Muzeum Bitew Bożonarodzeniowych, oddziału Łotewskiego Muzeum Wojny oraz kpt. John Rodriguez Asti z Muzeum Marynarki Wojennej Peru.

Ostatni z paneli tego dwudniowego międzynarodowego wydarzenia odbył się pod hasłem „Narracja muzealna o wielkich bitwach w obliczu wyzwań współczesnego świata”. Karol Szejko z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku w inaugurującym tę część wykładzie zwrócił uwagę na współczesne rozumienie historii i dostępne narzędzia, mające pomóc w jej przekazywaniu.

Wspomniał, że Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku od czasu otwarcia w 2017 roku zostało odwiedzone przez blisko 2,3 mln osób. Zwrócił również uwagę na okres pandemii COVID-19, kiedy placówka była zamknięta, a treści historyczne udostępniane w sieci trafiły do ponad 35 mln osób. Potwierdza to założenie, że droga cyfrowa jest tą przyszłościową, niemniej nie jedyną. Najlepszym dowodem na to jest fakt, że dużo osób po zapoznaniu się z przekazem internetowym zdecydowało się na odwiedzenie muzeum w realnym świecie.

Swoje przemyślenia, pomysły i konkluzje w oparciu o reprezentowane instytucje przedstawili także: Yang Chang-Hun z Miejsca Pamięci Wojny w Korei, dr Julien Guillon z Muzeum Ruchu Oporu w Vercors (Francja), Ulf Eirik Torgersen z Muzeum Wojny w Narwiku (Norwegia), Justin Maciejewski z Narodowego Muzeum Wojska w Londynie oraz gen. mjr Hossameldeen Hassan Departament z Muzeów Wojskowych Shehata Hassan Shafee przy Ministerstwie Obrony Egiptu.

Dziękujemy bardzo za udział oraz śledzenie on-line transmisji konferencji WBMF 2022.