Książka października - katalog wystawy „Ziemia nie gubi. Jeńcy cywilni na Westerplatte (1939–1941)”
W październiku zachęcamy do sięgnięcia po nowość wydawniczą – katalog wystawy „Ziemia nie gubi. Jeńcy cywilni na Westerplatte (1939–1941)” / „The soil loses nothing. Civilian prisoners of war at Westerplatte (1939–1941)”. Tylko w tym miesiącu książka jest dostępna w promocyjnej cenie 49 złotych.
Losy tytułowych jeńców cywilnych, którzy trafili na Westerplatte jako więźniowie obozu Stutthof, przez dziesięciolecia pozostawały niemal nieznane. Przewijały się one jedynie w nielicznych relacjach czy opracowaniach naukowych. Dopiero w 2024 r. archeolodzy MIIWŚ odkryli ludzkie szkielety, które dowodzą niemieckiej zbrodni na Polakach. Wcześniej ujawniono efekty jenieckich prac, m.in. przy rozbiórce zabudowań.
Katalog dokumentuje ekspozycję czasową, której wernisaż odbył się 1 września 2025 r. w Muzeum II Wojny Światowej. Na wystawie można się zapoznać z najnowszymi rezultatami prac archeologów i historyków, a także antropologów i kryminologów, oraz ich opowieścią o ofiarach i sprawcach wojny.
To dramatyczna historia o ludzkim cierpieniu na ziemi naznaczonej walką i heroizmem. Silny głos przywracający pamięć o cywilach i ich godność. Jak zaznacza w przedmowie do katalogu wystawy prof. Rafał Wnuk, dyrektor MIIWŚ:
„Cywile – celowo mordowani, przypadkowo postrzeleni, ginący w bombardowaniach, od min i niewypałów, umierający z głodu i nieleczonych chorób – tak łatwo umykają naszej uwadze. Czołgi, drony i uzbrojeni ludzie w mundurach mocniej działają na zbiorową wyobraźnię”.
Zarówno prezentowany katalog, jak i wystawa są istotnym krokiem ku zmianie postrzegania wojny z takiej właśnie perspektywy. Śmierć każdego człowieka podczas wojny jest bowiem dramatem, o którym nie wolno zapominać.
Katalog składa się z dwóch zasadniczych części: historycznej i archeologicznej. W pierwszej z nich przedstawiono historyczny kontekst pracy jeńców na Westerplatte. Przywołano też wspomnienia więźniów. Druga część jest poświęcona odkrywaniu śladów zbrodni z perspektywy badawczej. Zaprezentowano w niej odnalezione artefakty, łącznie z przypisaniem ich do osób, których szczątki ujawniono na półwyspie. Całość poprzedzają przedmowa i wstęp. W publikacji zawarto wymowne zdjęcia, a także poglądowe grafiki. Warto zwrócić uwagę również na poręczny format książki. Dwujęzyczne, polsko-angielskie wydanie katalogu z pewnością ułatwi popularyzację tej poruszającej historii.
Książka jest dostępna w naszym sklepie internetowym:
Zachęcamy również do odwiedzenia stacjonarnych punktów sprzedaży, które mieszczą się w budynku głównym MIIWŚ (poziom –3) oraz w Centrum Obsługi Zwiedzających na Westerplatte (ul. Sucharskiego 77).
Katalog wystawy „Ziemia nie gubi. Jeńcy cywilni na Westerplatte (1939–1941)” / Exhibition catalogue „The soil loses nothing. Civilian prisoners of war at Westerplatte (1939–1941)”, red. A. Dziewanowski i wsp., Gdańsk 2025, ss. 194, ISBN 978-83-65957-70-2.
