WYSTAWIE PLENEROWA NA WESTERPLATTE - SYMBOL

Symbol

Westerplatte po wojnie

W lipcu 1946 r. na miejscu zniszczonej we wrześniu 1939 r. Wartowni Nr 5, odsłonięto symboliczny cmentarzyk z nazwiskami poległych na Westerplatte polskich żołnierzy wraz z krzyżem. W następnych latach o Westerplatte zapomniano, gdyż miejsce to stało się w okresie stalinizmu symbolem niewygodnym dla ówczesnych władz. Wizerunek bohaterskiego Westerplatte nie pasował więc do rzeczywistości, w której prześladowano żołnierzy służących w wojsku II Rzeczypospolitej. Symbolem stało się aresztowanie pod fałszywymi zarzutami i zmaltretowanie przez Urząd Bezpieczeństwa mjr Mieczysława Słabego (lekarz na Westerplatte we wrześniu 1939 r.) i jego śmierć w wyniku odniesionych w śledztwie ran w marcu 1948 roku. Po przemianach politycznych z października 1956 r. na Westerplatte znów powrócili kombatanci, jednakże w 1962 roku komunistyczne władze zdecydowały o usunięciu z cmentarzyka na Westerplatte betonowego krzyża umieszczając na jego miejscu czołg T-34.

Westerplatte propagandową wizytówką władzy

Począwszy od początku lat sześćdziesiątych Westerplatte pełniło rolę propagandowej wizytówki władz komunistycznych. Zapraszano tu oficjalne delegacje państwowe z całego świata, organizowano uroczystości wojskowe i oficjalne manifestacje. W 1966 roku na półwyspie stanął 25 metrowy pomnik „Obrońców Wybrzeża”. Kilka miesięcy później miała miejsce skompilowana pod względem technicznym, operacja przemieszczenia o kilkadziesiąt metrów w głąb półwyspu budynku Wartowni nr 1. Uchroniono ją w ten sposób przed zniszczeniem, ponieważ teren, na którym została zbudowana przeznaczono do poszerzenia kanału portowego. Dnia 1 września 1971 roku na terenie cmentarza na Westerplatte złożono sprowadzone z Włoch prochy dowódcy Składnicy mjr. Henryka Sucharskiego.

Westerplatte w okresie upadku systemu komunistycznego

Dzięki gdańskiej ,,Solidarności” na cmentarzyk na Westerplatte powrócił w sierpniu 1981 roku krzyż. Do rangi symbolu urosło spotkanie Papieża Polaka Jana Pawła II z polską młodzieżą w czerwcu 1987 roku na Westerplatte. Miało ono głęboką treść moralną. Rok 1989 przyniósł z sobą kolejne zmiany w wyglądzie tego symbolicznego miejsca jakim jest półwysep Westerplatte, co m.in. przejawiało się usunięciem czołgu T-34 z cmentarzyka.

© Muzeum II Wojny Światowej; Autorzy: Bartłomiej Garba, Marcin Westphal