Koniec Wojny '45 - 01 ZBRODNIE NIEMIECKIE

6 maja 2015 r. została otwarta wystawa przygotowana przez Muzeum II Wojny Światowej  '45.Koniec wojny w 45 eksponatach, która jest dostępna w Europejskim Centrum Solidarności.

Wojna i okupacja miały na ziemiach polskich wyjątkowo krwawy i bezlitosny charakter. Niemcy zabili ok. 3 mln polskich Żydów i ponad 2 mln Polaków. Setki tysięcy ludzi trafiły do więzień i obozów koncentracyjnych, a miliony na roboty przymusowe. Zbrodnie trwały do ostatnich dni wojny, m.in. w czasie tzw. marszów śmierci z obozów koncentracyjnych. Rozliczenia ze sprawcami, które rozpoczęły się w roku 1945, ciągnęły się jeszcze przez wiele dziesięcioleci. Ze względu na sytuację polityczną po wojnie zbrodnie radzieckie, takie jak mord w Katyniu, pozostawały tematem tabu aż do upadku komunizmu w Polsce.

DZWON OBOZOWY /1942/

Dzwon z niemieckiego obozu koncentracyjnego Mauthausen-Gusen, wykonany przez więźniów ze starej żelaznej rury, znalezionej na terenie obozu. Jeden z nich zabrał go po wyzwoleniu do domu jako pamiątkę. Dzwon co rano budził więźniów, aby zdążyli na apel. Za spóźnienie byli brutalnie karani przez strażników. Niemiecki napis głosi: „Ob Tag, ob Nacht/Stets mit Bedacht/Der Glocke Ruf erklingt/– ein Zeichen/Deine Pflicht beginnt” (Czy dzień, czy noc/Zawsze z rozwagą/Rozbrzmiewa wezwanie dzwonu/Znak/Twój obowiązek się zaczyna). Obozy koncentracyjne stanowiły od 1933 r. część systemu terroru III Rzeszy. Z czasem stały się miejscem masowych represji wymierzonych w okupowane narody. Pod koniec wojny przetrzymywano w nich ok. 700 tys. więźniów, którzy musieli pracować ponad ludzkie siły w strasznych warunkach, doświadczając brutalnej przemocy ze strony strażników. Choroby, głód, wycieńczenie i okrutne kary przyczyniały się do masowej śmiertelności. W obozach koncentracyjnych straciło życie kilkaset tysięcy ludzi.

Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, wys.: 44 cm / śr.: 21,5 cm / waga 10,2 kg

PRZEDMIOTY WIĘŹNIARSKIE Z OBOZU BUCHENWALD /1943–1945/

Pasiak obozowy Leszka Dobrowolskiego, więźnia KL Buchenwald w latach 1943–1945. Dobrowolski, aresztowany w 1943 r. za działalność konspiracyjną, był najpierw więziony w Warszawie na Pawiaku, po czym jako więzień polityczny trafił do Buchenwaldu. Po wyzwoleniu obozu przez Amerykanów w styczniu 1945 r. powrócił do Polski. Strój więźniarski był bardzo prosty i niewygodny. Nie chronił wystarczająco przed zimnem, deszczem i błotem. Pasiaki nie były dopasowane do wagi i wzrostu więźniów. Prano je rzadko albo wcale, lęgły się w nich wszy. Na kurtce i spodniach musiały być przyszyte numer obozowy oraz znak kategorii więźnia, tzw. winkiel.

Muzeum II Wojny Światowej, Pasiak – dł. 70 cm / szer. 70 cm / waga: 0,7 kg Czapka– dł. 20 cm / szer. 25 cm / waga: 0,1 kg

NOŻYK NALEŻĄCY DO WIĘŹNIA KL BUCHENWALD WŁADYSŁAWA KOPCZEWSKIEGO /1943-1945/

Posiadanie w obozie noża stanowiło akt odwagi lub niefrasobliwości, gdyż groziła za to kara śmierci. Przed wojną Kopczewski był założycielem, redaktorem i wydawcą tygodnika dla młodzieży „Iskry”. Aresztowany w czasie Powstania Warszawskiego, trafił do Buchenwaldu. Powrócił do kraju w listopadzie 1945 r., kilka miesięcy po wyzwoleniu obozu.

Muzeum II Wojny Światowej, dł.: 16 cm / szer.: 2,5 cm/ waga: 0,03 kg >

BUCIK DZIECIĘCY ODNALEZIONY W GRUZACH WARSZAWY /przed 1944/

Znaleziony po Powstaniu Warszawskim bucik należał prawdopodobnie do dziecka, które straciło życie w jego trakcie. Tłumiąc powstanie, Niemcy dopuszczali się masowych zbrodni na ludności cywilnej. Pomiędzy 5 a 11 sierpnia 1944 r. oddziały dowodzone przez gen. Heinza Reinefartha zamordowały kilkadziesiąt tysięcy mieszkańców miasta. Krwawe żniwo zebrały także ostrzał artyleryjski, naloty lotnicze i metodyczne podpalanie przez Niemców całych kwartałów zabudowy. Ogółem w Powstaniu Warszawskim zginęło 150–200 tys. cywilów i kilkanaście tysięcy powstańców. Po kapitulacji powstania Niemcy przystąpili do planowego niszczenia miasta. Stolica Polski została zburzona w prawie 60%. Zniszczono wiele bezcennych zabytków i dóbr kultury. Warszawa była jednym z najbardziej dotkniętych wojną miast na świecie.

MUZEUM II WOJNY ŚWIATOWEJ, DŁ.: 16 CM / SZER.: 8,5 CM / WYS.: 4,5 CM / WAGA: 0,07 KG

SPROFANOWANA MACEWA /przed 1945/

Macewa nagrobna z cmentarza żydowskiego w Pułtusku niedaleko Warszawy, którą Niemcy celowo sprofanowali, wykorzystawszy ją do wybrukowania drogi. Niszczenie żydowskich miejsc kultu i cmentarzy towarzyszyło prowadzonemu przez Niemców ludobójstwu Żydów. Stanowiło ono odbicie zinstytucjonalizowanej, obsesyjnej nienawiści do Żydów narodowosocjalistycznego ruchu i państwa, jak również antysemityzmu milionów zwykłych Niemców. Podobny los jak w Pułtusku – zagłada i niszczenie śladów obecności – spotkał lokalne społeczności żydowskie w całej okupowanej Polsce.

MUZEUM II WOJNY ŚWIATOWEJ,DŁ.: 47 CM / SZER.: 49 CM / WYS.: 10 CM / WAGA: 40 KG